SAP Business One

SAP Business One – hər bir fəaliyyəti ilə böyüməkdə olan kiçik və orta müəssisələrin iş proseslərinin idarəedilməsi üçün yaradılmış, asan və çox xərc tələb etmədən tətbiq olunan proqramdır.  SAP Business One, şirkətlərin maliyyə, satınalma, anbar, bankçılıq, müştəri əlaqələri (CRM), lojistik, raporlama kimi fəaliyyətlərini avtomatlaşdırılmış və məhsuldar bir hala gətirir. 

Aşağı maliyətlə tətbiq edilən SAP Business One əlavə heç bir lisenziya tələb etmədən mobil həlləri ilə də kiçik və orta böyüklükdə şirkətlərdə menecerlərin sifarişlərin girişi, malların idarəedilməsi, müştəri əlaqələri kimi bir çox fəaliyyətləri online olaraq idarə etmələrini təmin edir. Digər əsas xüsusiyyəti isə, Beynəlxalq Muhasibat Uçotu Standartlarına (IFRS) görə raporlama imkanlarının olmasıdır.

Dünyada 120-dən çox ölkədə, 43 mindən çox şirkətdə tətbiq edilməsinin əsas səbəbləri, sadə interfeys, münasib qiymət və qısa müddətdə (2-8 həftə) inteqrasiyalı şəkildə tətbiq olunmasıdır. Digər əsas səbəbləri belədir:

1.    Dünya miqyasında ETİBARLI proqram olaraq qəbul edilir.

120 +         Ölkə

43.000 +    SAP Business One müştərisi

75.000 +    iPhone və iPad istifadəçisi

655.000 +  SAP Business One istifadəçisi

2.    Şirkətlərin iş proseslərini İNTEQRASİYALI bir mühitdə ƏKSİKSİZ idarəedilməsini təmin edir.

3.       MOBIL TƏTBİQ imkanları ilə sistemdən istənilən məlumatı asan şəkildə əldə etmək mümkündür. SAP Business One-ın demo versiyasının AppStore və GooglePlay-dən yükləmək mümkündür.

4.       SAP Crystal Report ilə RAPORLAMA imkanları var.

                                        

Böyüməyi hədəfləyən şirkətlər  öz fəaliyyət sferalarında daha məsuldar olmaq və xərclərini azaltmaq üçün SAP Business One-a üstünlük verirlər.

SAP Validation (Doğrulama)

SAP sistemində məlumatların doğruluğunu təmin etmək məqsədilə müəyyən funksiyalardan istifadə olunur ki, bunlardan biri Validation funksiyasıdır. Validation funksiyası ilə sistemdə modullara məxsus, başlıq və sətir səviyyəsində müəyyən kontrollar qoyulur ki, məlumatlar daxil edildiyi anda sistem məlumatların doğruluğunu kontrol edir.

Validation (Doğrulama) ilə bağlı prosedur:

1.    İlk növbədə hansı sahə üçün kontrol qoyulacağına qərar verilməlidir.

a.     Financial Accounting

b.    Cost Accounting

c.     Asset Accounting

d.    Special Purpose Ledger

e.    Consolidation

2.   Kontrol qoyulacaq sahə seçildikdən sonra kontrolun hansı səviyyədə qoyulmasına qərar verilməlidir. Nümunə olaraq qeyd edə bilərik ki, FI – Financial Accounting modulunda 3 kontrol səviyyəsi vardır:

·         Maliyyə sənədinin başlığı

SAP sistemində maliyyə sənədinin başlıq məlumatları BKPF cədvəlində qeyd edilir. Bu cədvəldə olan sahələrə kontrol qoymaq mümkündür. Nümunə: sənədin tarixi ilə sistemə daxil edilən tarix eyni olmalıdır kimi kontrol qoyula bilər.

·         Maliyyə sənədinin sətir bilgiləri

SAP sistemində maliyyə sənədinin sətir məlumatları BSEG cədvəlində qeyd edilir. Bu cədvəldə olan sahələrə kontrol qoymaq mümkündür. Nümunə olaraq, maliyyə sənədində xərc hesabına doğru xərc (məsrəf) mərkəzinin seçilməsi üçün kontrol qoyula bilər.

·         Tamamlanmış sənəd

Bu səviyyədə yalnız rəqəmli (numeric) sahələr üçün kontrol qoyula bilər.

3.    Validation tanımlandıqdan sonra uyğun təşkilati struktura (şirkət kodu, kontrol sahəsi) təyin edilərək aktivləşdirilir.

Validation funksiyasında aşağıdakı şəkildə qeyd edilənlərdən istifadə etmək mümkündür:

Validation hazırlamaq üçün sistemə,

·         İlkin şərt

·         Kontrol

·         Mesaj (mesaj yaratmaq üçün SE91 tranzaksiyasından istifadə edilir)

daxil edilir.

Nümunə 1:

Bildiyimiz kimi Satınalma sifarişinə əsasən Satınalma fakturasını sistemə daxil etmək üçün MIRO tranzaksiyasından istifadə edilir. Adətən saxlanılan sənədin tipi “RE” olur. İadə fakturalarında (credit memo) manuel olaraq “RI” seçilməsi tələb olunur. İstifadəçi tərəfindən sənəd tipinin “RI” seçilməsi unudula bilər, bunun üçün sistemə aşağıdakı kimi kontrol qoyula bilər. Tranzaksiya Kodu: OB28 / GGB0

İlkin şərt

BKPF-TCODE = 'MIRO' AND BSEG-BSCHL = '21' AND

                        BSEG-KOART = 'K'

Kontrol

                        BKPF-BLART = 'RI'

Mesaj

                        RI sənəd tipi seçin!

Nümunə 2:

Bildiyiniz kimi kommersiya hesablarında yalnız kommersiya yönümlü xərc mərkəzləri seçilməlidir. Bunun üçün kommersiya hesabları (məsələn: 711*) və uyğun xərc mərkəzləri üçün GS01 tranzaksiyasından qrup (set) yaradılır.

Aşağıdakı şəkildə kodlama edilərək qrup yaradıla bilər.

KOMXH (Kommersiya Xərc Hesabları)

7110000000 - 7119999999

KOMXM (Kommersiya Xərc Mərkəzləri)

1000 – A Xərc Mərkəzi

1001 – B Xərc Mərkəzi

1002 – C Xərc Mərkəzi

İlkin şərt

BSEG-HKONT IN KOMXH

Kontrol

                        BSEG-KOSTL IN KOMXM

Mesaj

                        Doğru xərc mərkəzi seçin!

ERP Layihəsi (ERP Project)

         Şirkətlərdə ERP layihələrinin həyata keçirilməsi riskli bir prosesdir. Çünki bu layihələrin tətbiqi şirkətlərin ümumi IT strukturunun dəyişməsinə səbəb olur. Doğru dəyişiklik və iş proseslərinin ERP-də düzgün idarəedilməsi mənfəətin artırılmasına gətirib çıxarır. Şirkətlər yeni bir ERP tətbiq etmədən əvvəl iş proseslərini təkmilləşdirmək məcburiyyətindədirlər. Bunun üçün iş prosesləri uyğun bir metodla (BPR, 6 Siqma, Continous Improvement və s.) analiz edilərək yenidən dizayn edilir, iş axış xəritələri hazırlanır, proseslər optimallaşdırılır. Daha sonra optimallaşdırılmış iş proseslərini sistem üzərində idarə etmək üçün ERP layihəsinin tətbiqinə başlanılır.

ERP Layihələrin uğurlu olması üçün aşağıdakılar xüsusilə diqqətə alınmalıdır:

• Layihənin məqsədi və ehtiyaclar tam şəkildə aydındır?
• İş Prosesləri analiz olunub?
• Layihə üçün yetərli insan qaynağı ayrılıb?
• Konsaltinq firmadan dəstək aldığınız konsultantlar təcrübəlidir?
• İdarə Heyəti layihəni maliyyələşdirir?
• Layihə meneceriniz təcrübəlidir?

         İlk növbədə, ERP layihəsinin məqsədi layihədə iştirak edən hər kəs üçün aydın olmalıdır və ehtiyaclar tam şəkildə ortaya qoyulmalıdır. Məqsəd və ehtiyaclar müəyyən edildikdən sonra iş proseslərinin analizinə başlanılır. Şirkətin müxtəlif sahələrində (maliyyə, satış, istehsalat və s.) çalışan təcrübəli personallardan ibarət komanda qurulmalıdır. Bu komanda həmçinin ERP layihəsini həyata keçirəcək komanda, yəni “Core Team” ola bilər. Komandada şirkəti tanıyan, şirkətin iş prosesləri haqqında dərin biliyə malik olan, proseslərin təkmilləşdirilməsi üçün təkliflər irəli sürən personallar olmalıdır. Çünki layihədə yetərli insan qaynağının olmaması ERP layihələrinin uğursuz olmasına gətirib çıxaran səbəblərdən biridir. ERP layihələrində konsaltinq firmanın seçilməsi, konsultantların səviyyəsi və müqavilə şərtləri çox önəmli mövzulardan biridir. Uğurlu son üçün maliyyələşmə önəmlidir. Adətən ERP layihələrinin sponsoru olur və çox zaman ERP layihələri İdarə Heyəti tərəfindən maliyyələşdirilir. Core Team və Konsaltinq firmanı idarə edəcək, layihə ərzində İdarə Heyətini məlumatlandıracaq layihə menecerinin təcrübəsi də əlbəttə ki çox önəmlidir. Fikrimcə, Layihə meneceri - İdarə Heyəti qarşısında ERP Layihəsinin “Güzgü”südür.

SAP Modulları

SAP proqramı şirkətlərin ehtiyaclarını qarşılamaq adına bir neçə parçadan ibarətdir. Bu parçalar modul adlanır. Modullar bir birinə bağlı olaraq çalışır və hər bir modulun öz mütəxəssisi (konsultant) vardır. Ümumiyyətlə, SAP modullarını nəzəri olaraq 4 hissəyə bölmək olar:

1. Funksional Modullar

2. Texniki Modullar

3. Yeni Modullar

4. Müxtəlif Sektorlar üçün Həllər

Funksional Modullar

1. SAP FI modulu: Muhasibat Uçotu (Financial Accounting)
2. SAP CO modulu: Kontrol (Controlling)
3. SAP CRM modulu: Müştəri Əlaqələrinin İdarəedilməsi (Customer Relationship Management)
4. SAP CS modulu: Müştəri Xidmətləri (Customer Service)
5. SAP EC modulu: Müəssisə Nəzarəti (Enterprise Controlling)
6. SAP EHS modulu: Ətraf Mühit, Səhiyyə və Təhlükəsizlik (Environment, Health & Safety)
7. SAP FM modulu: Fondların İdarəedilməsi (Funds Management)
8. SAP FSCM modulu: Maliyyə Tədarük Zəncirinin İdarəedilməsi (Financial Supply Chain Management)
9. SAP HR modulu: İnsan Resursları (Human Resources)
10. SAP IM modulu: İnvestisiyanın İdarəedilməsi (Investment Management)
11. SAP MM modulu: Malların İdarəedilməsi (Materials Management)
12. SAP PLM modulu: Malların Həyat Tsiklinin İdarəedilməsi (Product Life Cycle Management)
13. SAP PM modulu: Texniki Baxış (Plant Maintenance)
14. SAP PP modulu: İstehsalatın Planlaşdırılması (Production Planning)
15. SAP PS modulu: Layihə İdarəedilməsi (Project Systems)
16. SAP QM modulu: Keyfiyyətə Nəzarət (Quality Management)
17. SAP RE modulu: Daşınmaz Əmlak (Real Estate)
18. SAP SD modulu: Satış və Dağıtım (Sales and Distribution)
19. SAP SM modulu: Xidmətin İdarəedilməsi (Service Management)
20. SAP TR modulu: Xəzinə (Treasury)
21. SAP WM modulu: Anbar İdarəedilməsi (Warehouse Management)
22. SAP LO modulu: Logistika (Logistics)

Texniki Modullar

1. SAP ABAP modulu: ABAP Proqramlama dili (Advanced Business Application Programming)
2. SAP Basis modulu: Basis
3. SAP BI modulu: İş Zəkası (Business Intelligence)
4. SAP BPC modulu: İş Planlaşdırma və Konsolidasiya (Business Planning and Consolidation)
5. SAP GRC modulu: İdarəetmə, Risk və Uyğunlaşdırma (Governance Risk Compliance)
6. SAP MDM modulu: Təməl Məlumatların İdarəedilməsi (Master Data Management)
7. SAP NetWeaver modulu: SAP Tətbiq üçün təməl (NetWeaver)
8. SAP Security modulu: Təhlükəsizlik (Security)
9. SAP Solution Manager modulu: Solution Manager (SLM)
10. SAP PI modulu: Proseslərin İnteqrasiyası (Processes Integration)

Yeni Modullar

1. SAP APO modulu: Təkmilləşdirilmiş Planlama və Optimallaşdırma (Advanced Planner and Optimizer)
2. SAP EWM modulu: Təkmilləşdirilmiş Anbar İdarəedilməsi (Warehouse Management)
3. SAP SCM modulu: Tədarük Zəncirinin İdarəedilməsi (Supply Chain Management)
4. SAP SEM modulu: Müəssisə Strategiyasının İdarəedilməsi (Strategic Enterprise Management)

Müxtəlif Sektorlar üçün Həllər

1. SAP IS Aerospace & Defense: Hava və Hərbi Sənaye
2. SAP IS Automotive: Avtomobil Sənayesi
3. SAP IS Banking: Bank, Bazar riskinin idarəedilməsi
4. SAP IS Chemicals: Kimya Sənayesi
5. SAP IS Consumer Products: İstehlakçı Malları
6. SAP IS Defense & Security: Müdafiə və Təhlükəsizlik
7. SAP IS Engineering, Construction, and Operations: Mühəndislik, İnşaat və Əməliyyatlar
8. SAP IS Healthcare: Səhiyyə
9. SAP IS Higher Education & Research: Təhsil və Araşdırma
10. SAP IS High Tech: Yüksək Texnologiya Sənayesi
11. SAP IS Industrial Machinery and Components: Sənaye Avadanlıqlarının İstehsalı
12. SAP IS Insurance: Sığorta
13. SAP IS Life Sciences: Həyat Elmləri
14. SAP IS Media: Media və Nəşriyyat
15. SAP IS Mill Products: Emalatxana Sənayesi
16. SAP IS Mining: Mədənçilik Sənayesi
17. SAP IS Oil & Gas: Nefq və Qaz Sənayesi
18. SAP IS Professional Services: Professional Xidmətlər
19. SAP IS Pharma: Dərman Sənayesi
20. SAP IS Public Sector: Dövlət İdarəetməsi
21. SAP IS Retail: Pərakəndə Sektoru
22. SAP IS Telecommunications: Telekommunikasiya
23. SAP IS Transportation & Logistics: Nəqliyyat və Logistika
24. SAP IS Utilities: Dağıtım Sənayesi
25. SAP IS Wholesale and Distribution: Topdansatış və Dağıtım 

SAP QuickViewer

"Öz Raporunu Özün Yarat"

Quick Viewer və Query nədir? Onlar arasındakı təməl fərq? Bu alətlər vasitəsilə necə rapor hazırlamaq olar? kimi sualların cavabını bu və ya sonrakı paylaşımlarda əldə edəcəksiniz.

Query, ABAP proqramlaşdırma dilindən istifadə etmədən (və ya az istifadə edərək) SAP programında hesabat (rapor) hazırlamaq üçün bir alətdir. SAP-da rapor hazırlamaq üçün SAP Quick Viewer-dən də istifadə edilir. SAP Query ilə SAP Quick Viewer arasındakı təməl fərq istifadəçinin hesabata baxmaq səlahiyyətidir. Belə ki,

·         SAP Quick Viewer-də hazırlanan rapora yalnız onu hazırlayan istifadəçi baxa bilər.

·         SAP Query-də hazırlanmış rapor müəyyən bir istifadəçi qrupuna təyin edilir. Bu istifadəçi qrupu daxilində olan istifadəçilər bu rapordan istifadə hüququna malik olurlar.

SAP Quick Viewer-də rapor hazırlamaq üçün SQVI tranzaksiyasından istifadə edilir. Nümunə olaraq satıcı (vendor) məlumatlarını özündə əks etdirən rapor hazırlayaq.

 1. Əmr xanasına SQVI yazılır,

 

 və ya menyudan aşağıdakı şəkildə seçilir.

SAP Menu – Tools – ABAP Workbench – Utilities – SQVI Quick Viewer

 2.    QuickView yazılan xanada rapor üçün ad verilərək Yarat “Create” düyməsi seçilir.

 3.    Yarat dedikdən sonra,

a.    Hazırladığımız rapora ad verilir, şərh yazılır.

b.    Data Source bölməsindən aşağıdakılardan biri seçilir. (Nümunə olaraq, Table Join)

                              I.        Cədvəl (Table)

Sistemdə mövcud müəyyən bir cədvəldən məlumatları almaq üçündür. Nümunə olaraq, əgər hesablar planında olan hesabların kodu və adına aid rapor hazırlamaq üçün SKAT cədvəlindən istifadə edə bilərsiniz.

                            II.        Cədvəllər arası əlaqə (Table Join)

SAP sistemində bir biri ilə ortaq xanası (field) olan cədvəllər arasında əlaqə (Join) qura bilərsiniz. Nümunə olaraq, əgər müştəri məlumatlarını özündə əks etdirən rapor hazırlamaq istəyirsinizsə, KNA1, KNB1 cədvəllərinin ortaq KUNNR xanasına görə Join edə bilərsiniz.

                           III.        Məntiq bazası (Logical database)

Sistemdə yaradılmış obyektlərdən istifadə edilərək rapor hazırlana bilər.

                           IV.        SAP Query İnformasiya Bazası (SAP Query Infoset)

QuickViewer-də hazırlanmış bir neçə rapor tərəfindən istifadə edilən qaynaqlardır. SAP Query paylaşımımda bu haqda geniş məlumat veriləcək.

c.     Layout Mode seçməniz məsləhətdir. Bu, rapor hazırlanarkən görüntüdə dəyişiklik etmənizi təmin edər. Çöx önəmli deyildir, rapor hazırladığınız müddətdə də sistemdə yenidən digərini seçib dəyişiklik edə bilərsiniz.

            Aşağıdakı kimi verilənləri daxil edib Enter deyin.

4. “Cədvəl Əlavə Et”  işarəsini seçib Satıcının mandant (client) məlumatlarını özündə əks              etdirən LFA1, şirkət kodu məlumatlarını əks etdirən LFB1 cədvəllərini qeyd edin.

 İki cədvəl arasında ortaq xana LIFNR - Satıcı kodudur. Sistem tərəfindən avtomatik Join edilir.

 5.    Qeyd edilən funksiya ilə cədvəllər arası əlaqənin düzgünlüyü kontrol edilərək geri düyməsi seçilir.

 6.    Seçilən cədvəllərin bütün xanaları (field) ekrana gəlir. Birinci sütun raporda olacaq sütunlar, ikinci sütun isə raporu hansı kriteriyalara görə çalışdıracağınızı göstərir. Lazımlı xanalar qeyd edilir.

 7.    Raporda olacaq sütunların yerini ekranın sağ tərəfində mövcud olan cədvəldən dəyişdirə bilərsiniz.

  

8.    Lazımlı xanaları seçib düyməsinə klikləyin. Qeyd etdiyiniz kriteriyalara görə raporu çalışdıra bilərsiniz.

Raporun görüntüsünü dəyişdirə bilərsiniz. Əgər istəsəniz raporu çalışdırdığınızda birbaşa excel proqramı açılsın - Spreadsheet, əgər cədvəl formasında açılmasını istəyirsinizsə - Display as table seçin. Praktikada ən çox SAP List Viewer tətbiq olunur.

9.    Raporu yadda saxlayaraq, SQVI tranzaksiyasına daxil olub birbaşa raporu seçib çalışdıra bilərsiniz.